رسمی بندی زیر گنبد در تهران

رسمی بندی در تهران زیر گنبد به همراه عمق دهی و کاشی کاری و قطار مقرنس مسجد سیدالشهدای تهرانسردر این گنبد از رسمی بندی 12 استفاده شده  است .این پروژه ی رسمی بندی در زیر گنبد در تهرانسر شهرک شهید هاشمی نژاد توسط شرکت پایاسازان پارس طراحی و اجرا شده است.

رسمی بندی

رسمی بندی یکی از روش ها جهت تزئین و پوشش بناها در معماری سنتی به کار می رود . که به وسیله آن سطح سردرب , زیر گنبد , ایوانها و… به اشکالی مانند شمسه , ترنج , پاباریک و هفتی تقسیم شده و در مراحل بعد این اشکال با تزئیناتی مانند کاشی هفت رنگ , معرق و یا آجر و کاشی و … پر می شود .کاربندی رسمی انواعی دارد که با توجه به محل اجرای آن می تواند متفاوت باشد .رسمی بندی را میتوان یکی از پرکاربرد ترین کاربندی ها در بناهای اسلامی نامید که دلیل آن سرعت انجام کار نسبت به سایر کاربندی ها از جمله مقرنس است . کاربرد رسمی بندی، یزدی بندی و مقرنس بیشتر در اماکن تاریخی ، مذهبی و در مساجد برای تزئین محراب، گنبد، رواق کاسه و … است.رسمی بندی شبکه ای است مرکزگرا که از تقاطع منظم قوس های هم اندازه که در مرکز دایره ای دوران می کنند، پدید می آید. این قوس ها بر روی پایه های متقابل قرار می گیرند و به طریقی دهانه سقف را جمع می کنند. بر روی رئوس آن عرقچین ساده ای قرار می گیرد که به خاطر شکل خورشید مانندش شمسه نام دارد. انواع رسمی معمولاً به تعداد رئوس شمسه وسط، که در واقع معلوم کننده تعداد قوس های تشکیل دهنده آن است، شناخته می شوند.رسمی معمولاً غیر باربر و به صورت پوسته ای ثانویه که با سقف اصلی فاصله دارد اجرا می گردد. رسمی، هندسه مقید و منظمی دارد. رسمی انعطاف پذیری ندارد و در هر زمینه ای قابل اجرا نیست .طرح شبکه هندسی رسمی مبتنی بر تقسیم دایره است.

طراحی کاربندی

بطور کلی رسمی بندی و کار بندی دارای اصولی کلی هستند، در رسمی بندی فضاها، از استقرار بین کمانهای قوسی که در نتیجه استقرار لنگه قالبها به وجود می آید و سطوح منحنی پیروی می کنند، با حجم هایی به نام های زیر هفتی – سوس – نیم سوس – گوش فیل- ترنجی و شمسه.در کاربندی قطعات کمان قوسهای بزرگ از فضاهای ذکرشده در رسمی بندی، بسته به نوع کاربندی می باشد که به نسبت مشخص خرد شده و فضاهایی که اصطلاحا سینه باز – پا باریک – شاپرک – پرک – سمبوسه – عرقچین – نیم شمسه و سروی خوانده می شوند به وجود می آیند که درواقع تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.

انواع کاربندی

کاربندی‌ها به دو بخش عمده تقسیم می‌شوند:1- کاربندی قالب شاغولی2- کاربندی قالب سرسفت1- این کاربندی‌های در فضا نسبت به صفحه‌ زمین به‌طور عمودی واداشته می‌شوند بنابراین اکثرا قابلیت حمل بار را دارند و در حالتی که کاربندی‌ها خود پوشش اصلی باشند مثل چهارسوق‌ها و بازارها حتماً از قالب شاغولی استفاده می‌شود.2- کاربندی‌هایی هستند که قالبشان در فضا نسبت به صفحه زمین به طور مایل است در کاربندی های قالب شاغولی در هر سطح که بخواهیم کاربندی کنیم بزرگترین دهانه مبنای کار خواهد بود به این ترتیب از نقاط مختلف سطح طاق هادی می‌زنیم که همه به اندازه طاق بزرگترین دهانه باشد به این ترتیب تیزه همه طاق‌ها در یک طراز قرار می‌گیرد.این تیزه‌ها پا کار طاقی خواهد شد که کوتاه تر از سقف اصلی است که همان شمسه می باشد. به باریکه طاق کامل کاربندی زیر هفتی گویند، به پاره ای که بین طاق ها دهانه عرضی سطحی و زیرین کاربندی می‌خورد سینه باز می‌گویند.کاربندی قالب شاغولی بر دو نوع است:1- کاربندی رسمی2- کاربندی اختری2-1. اختری گسیخته2-2. اختری پیوسته

تاریخچه کاربندی و رسمی بندی

کاربندی و رسمی بندی از فنون برجسته ای است که پس از اسلام رویش کرده است. ریشه واژه رسمی بندی، رسم است و در فرهنگ عمید «رسم به معنای کشیدن شکلی یا خطی برروی کاغذ، صورت چیزی، اثری که روی زمین یا چیزی باقی بماند، قاعده و قانون » معنی شده است. رسمی بندی را می توان تقاطع منظم دورها و قوس ها دانست که در زیر سقف اشکال هندسی خاصی مانند شمسه ، شاپرک ، ترنج ،پابارکی ، سوسنی و فیل گوش ایجاد می نماید.کلمات کلیدی :رسمی بندی در تهرانکاربندی در تهرانرسمی بندی گنبدکاربندی گنبدنقاشی گنبدنقاشی سنتینقاشی اسلیمی